Tuz
11-17 MART DÜNYA TUZA DİKKAT HAFTASI
Dünyada olduğu üzere ülkemizde de beklenen hayat mühletinin ve sıhhatsiz hayat alışkanlıklarının artışı ile birlikte kronik hastalıklar da artmaktadır. Türkiye Ulusal Hastalık Yükü çalışması bilgilerine nazaran ülkemizdeki ölümlerin %79'u kronik hastalıklar nedeniyle oluşmakta ve ulusal seviyede mevte neden olan birinci yirmi hastalık içinde bulaşıcı olmayan kronik hastalıklar (İskemik Kalp hastalıkları, Serebrovasküler Hastalıklar, KOAH, Trakea Bronş ve Akciğer Kanserleri, Hipertansif Kalp Hastalıkları, Diabetes Mellitus gibi) birinci sıralarda yer almakta ve kıymetli hastalık yükü oluşturmaktadır.
Ülkemizde birinci on mevt nedeni içerisinde iskemik kalp hastalıkları 1.sırada, hipertansif kalp hastalıkları 6.sırada, inflamatuar kalp hastalıkları ise 10. sıradadır. Temel hastalık kümelerine nazaran vefat nedenleri sıralamasında birinci iki sırada kronik hastalıklar yer almakta ve kardiyovasküer hastalıklar %48 ile birinci sırada yer almaktadır. Bu hastalıklar tuz tüketimi ile yakından bağlıdır.
Dünya Sıhhat Örgütü; hipertansiyon, kalp hastalıkları, böbrek hastalıkları başta olmak üzere obezite, diyabet ve kimi kanser çeşitlerinden korunmak ve kemik sıhhatini olumsuz etkilememek gayesiyle günlük olarak tüketilmesi gereken tuz ölçüsünü günde 5 gram dan az olarak önermektedir.
Yetişkinlerde hipertansiyon, kalp hastalıkları riski ve inmenin azaltılmasında tuz alımının azaltılması tesirlidir. Tuz tüketiminin alımı ve kan basıncı ortasında direk bir alaka vardır.Tuz alımı azaltıldığında uzun devirde inme riski ve kardiyovasküler hastalıklar azalmaktadır.Tuz tüketimi günde 10 gr'dan 5gr'a indirildiğinde inme geçirme suratı %23, kalp damar hastalıkları suratı %17 azalmaktadır.
Sağlıklı yetişkinler için önerilen ortalama günlük tuz ölçüsü yaklaşık 5 gram iken Türkiye'deki günlük tuz alımı ortalaması kişi başı yaklaşık 15 gramdır. Ülkemizde tuz tüketimi önerilen kıymetlerin üç katı kadardır.
Tuzu azaltmak için tavsiyeler
- Taze ve tuz eklenmemiş besinleri tercih edin
- Yemeklerin tadına bakmadan tuz eklemeyin
- Tuz içeriği yüksek olan salamura besinleri (zeytin, peynir, turşu gibi) ve konserve besinleri daha az tüketin
- Daha fazla taze zerzevat ve meyve tüketin
- Satın aldığınız hazır besinlerin etiketlerini kesinlikle okuyun ve daha az tuzlu olanları tercih edin
- Yemeğinizin lezzetini arttırmak için tuz yerine maydanoz, nane, kekik, dereotu, rezene, fesleğen, limon üzere besinler ile baharatları kullanın
- Ev dışında yemek yiyorsanız az tuzlu besinleri tercih edin