Polip nedir?
Polipler, sindirim sistemi organlarının mukoza zarından kaynaklanan küçük oluşumlardır. Birden fazla yeterli huylu ve zararsızdır lakin kimilerinde kansere dönüşme potansiyeli olabilir. Poliplerin boyutları birkaç milimetreden birkaç santimetreye kadar değişebilir. Polipler düz yahut mantar biçiminde bir görünüme sahip olabilir.
Kolon polipleri neden değerlidir?
Birden fazla kolon kanserinin poliplerden kaynaklandığı bilinmektedir. Kolonoskopi sırasında polipleri tespit edip çıkararak kansere dönüşmelerini önleyebiliriz. Bu nedenle 50 yaş üstü herkesin 10 yılda bir kolonoskopi yaptırması önerilmektedir.
Tüm polipler kansere dönüşür mü?
Poliplerin büyük çoğunluğu uygun huyludur. Kansere dönüşme potansiyeli olmayan polipler ortasında küçük hiperplastik polipler ve inflamatuar polipler yer alır. Kansere dönüşebilen polipler ortasında adenomlar bulunur. Kolorektal poliplerin en yaygın iki tipi hiperplastik polipler ve adenomlardır. Ekseriyetle adenomun boyutu büyüdükçe polipin kanserli yahut kanser öncesi hücreler içerme mümkünlüğü da artar. Polipin niteliğini tam olarak belirlemek sıkıntı olduğundan kolonoskopi sırasında tespit edilen polipler çıkarılarak mikroskobik inceleme için laboratuvara gönderilir.
Kolon polipi kaç yılda kansere dönüşür?
Mevcut teoriler küçük bir adenomun kansere dönüşmesinin yaklaşık 10 yıl alacağını belirtmektedir. Bu nedenle kolonoskopi taraması için standart aralık 10 yıldır. Önerilen aralıklar genel kurallardır ve her hasta için geçerli olmayabilir.
Polipli hastaların şikayetleri nelerdir?
Çoğu polip rastgele bir şikayete neden olmaz. Bu nedenle tarama çok kıymetlidir. Nadiren bir polip dışkıda görünür kana neden olabilir. Bazen kanın tespiti lakin hekiminizin dışkı örneğinde yapabileceği özel testlerle (hemokult testi) yapılabilir.
Poliplerin nedenleri nelerdir?
Polip oluşumunun nedenleri çevresel ve kalıtsal faktörlerdir. Sigara içmek, obezite, alkol alımı, yüksek yağlı besinler, kırmızı et ve düşük lif alımı polip oluşumu riskiyle alakalıdır. Sigara içenler için kolorektal polip ve kanser riskinin artması, sigarayı bıraktıktan sonra en az 10 yıl devam etmektedir. Kolon polipleri ve kanserle bağlantılı genetik faktörler de vardır.
Poliplerin tedavisi var mı?
Kolon poliplerinin en düzgün tedavisi polipektomidir (kolonoskopi sırasında polipin kolonoskopla ağrısız olarak çıkarılması). Bazen bir polip tek seansta büsbütün çıkarılamayacak kadar büyüktür yahut birden fazla kolonoskopi yahut nadiren de büsbütün çıkarmak için ameliyat gerektirir.
Polipler çıkarıldıktan sonra tekrarlar mı?
Polipler büsbütün alınırsa bir daha tekrarlamazlar. Bir bireyde adenom varsa, üç yıl içinde poliplerin farklı yerde tekrarlama riski %30-40’tır. Polipi olan şahısların yeni polip geliştirme mümkünlüğü daha yüksek olduğundan izlem kolonoskopisi önerilir.
Poliplerden korunmak için ne yapmalıyız?
Sağlıklı bir hayat biçimi sürdürmek, sigara ve çok alkolden kaçınmak, kırmızı eti azaltmak, bol ölçüde zerzevat ve kalsiyum açısından varlıklı besinleri diyetinize dahil etmek, fizikî olarak faal olmak ve sağlıklı kiloyu korumak polip riskini azaltabilir. Günlük aspirinin ve hatta kalsiyum desteğinin gözetici olabileceğini gösteren kimi araştırmalar var. Fakat ferdî sıhhatinize yönelik risklerin artmayacağından emin olmak için aspirin eseri almayı yahut kalsiyum alımınızı artırmayı planlıyorsanız kesinlikle hekiminize danışmalısınız.
