Yeme bozuklukları ağır olarak ergenlik periyodunda görülmektedir. Zira kişinin görünüşü değişmeye başlar; zihin artık etrafı daha derin algılar ve farklılıkları daha net görür.
Sosyal ortam ve normlar yüzünden de bu hastalıklar ortaya çıkabilmektedir.
Anoreksiya Nervoza
Anoreksiya Nervoza, artık bebeklikten itibaren görülebilen bir durum haline gelmiştir. Ekseriyetle 14 yaşla birlikte başlar diyebiliriz. Çok zayıf bir vücuda sahip olmak isteme ve kilo alma durumundan ziyadesiyle korkma durumu sonucunda kişinin yemek yemeyi kısıtlaması olarak açıklanır.
Kendini kusturma, besin alımını azaltma, boşaltımı destekleyen ilaçları daima kullanma, çok idman bu hastalıkta görülür.
Anoreksiyaya sahip kişi, ne kadar zayıflarsa zayıflasın kendini olduğundan çok daha kilolu görmeye eğilimlidir. Vücut algıları bozulmuş haldelerdir.
Anoreksiya’ya sahip ergenlerde özgüven eksikliği, takıntı ve mükemmelliyetçilik, sessiz ve sakinlik, arkadaş ortamında kısıtlılık yahut arkadaşsızlık görülür.
Tanı kriterleri:
- Normal kilo oranının %85’inin altında olma,
- Normal kilosunun çok daha altında olmasına karşın kendini hala kilolu görme,
- Adet meseleleri.
Anoreksiyaya karşılık uzmanlar psikoterapi, bilişsel davranışçı tedavi ve medikal tedavi kullanmaktadırlar lakin tek bir garanti tahlili maalesef yoktur.
Bulimiya Nervoza
Bulimiya’nın anoreksiyadan farkı, bulimiyaya sahip olanların kilosunun ya olağan ya da olağanın üstünde olmasıdır. Başlama yaşı genel olarak 16’dır. Şahısta, durdurulamaz bir yeme isteği ve yeme görülür. Yeme nöbeti olarak isimlendirilen bu rahatsızlıkta, kısa müddette 2000 kcal’ın üstünde besin tüketilebilir.
Yemek yenirken haz duyulur, çabucak sonrasında ise pişmanlık, depresyon gelir. Böylelikle bireyde kusma yahut boşaltım destekleyici ilaçlar kullanma görülür.
Bu hastalığa sahip ergenler, ekseriyetle dürtü bozukluğu yaşarlar. Tıpkı, bir anda yemeye başlayıp kendini durduramadıklarında olduğu üzere. Ayrıyeten bu bireylerde görülen öteki ruhsal hastalıkların oranı da daha fazladır. (Örneğin kleptomani, denetimsiz cinsel yaşantı, kaygı/ davranış/ duygudurum bozukluğu, alkol- unsur kullanımı)
Tanı kriterleri:
- Sürekli yeme nöbetleri,
- Kilo alımından korkma,
- Yemekten sonra kendini kusturma.
Tedavisinde de tıpkı anoreksiyada olduğu üzere psikoterapi, bilişsel davranışçı tedavi ve medikal tedavi kullanılır ama tek bir garanti tedavi bu hastalık için de bulunmamaktadır.
Tıkınırcasına Yeme
Bulimiyadaki üzere yeme nöbetlerine sahip olan bu şahıslar, farklı olarak, sonrasında kendilerini kusturmazlar. Genelde çok kilolulardır, engellemeye dair bir davranışta bulunmazlar. Bulimiyada olduğu üzere bu hastalıkta da kaygı/ duygudurum bozukluğu, madde- alkol kullanımı görülme oranı fazladır.
Tanı kriterleri:
- Yinelenen yeme nöbetleri. Yenilen ölçü olağanın çok daha üstündedir.
- Nöbet sırasında denetim duygusu yok olmuş haldedir.
- Yeme atağı sonrasında bu durumdan rahatsız olma.
Bu durumda da tahlili için psikoterapi, bilişsel davranışçı tedavi ve medikal tedavi kullanılır ancak tek bir garanti tedavisi yoktur.
