Aşı zarurî olabilir mi

0

Aşı olmayanlar için getirilen kısıtlamalar çeşitli hak ihlallerini de beraberinde getirmektedir. Oluşan bu hak ihlallerini her tüzel durum için başka farklı kıymetlendirmek gerekir.  Kişinin beden dokunulmazlığı en değerli temel haklardan olup gerek anayasa ile gerekse insan hakları mukavelesi ile teminat altına alınmıştır. Kişinin beden bütünlüğüne dokunulabilmesi fakat kanunda yazılması ve mecburilik halinin bulunması ile mümkündür.

 Şahsi görüşümüz zarurî aşılama kararı , dünya çapında milyonlarca insanın vefatına sebep olmuş salgın bir hastalığın önüne geçebilmek ismine alınmak istenmekte olup, bu noktada da anayasanın mecburilik hali şartını karşılamaktadır.  Bu durumun yanı sıra temel hak ve özgürlüklerin lakin savaş, seferberlik, sıkı idare ve olağan üstü hal durumunda kısmen yahut büsbütün durdurulabileceği Anayasa unsur 15’de açıkça belirtilmektedir. Yani maddi ve manevi bütünlük fakat bu durumlarda ihlal edilebilir. Bu doğrultuda aşı zaruriliği getirilebilmesinin anayasa ihlali olmamasının, harikulâde hal ilanı ile mümkün olabileceği sonucuna ulaşılır. Ayrıyeten mecburî aşılama konusunda bir yasal destek bulunmadığından, kanunda açık bir düzenleme yapılmadığı sürece aşılama zarurî tutulamaz. Yeniden de vefat riskinin önemli boyutlarda olduğu bu hastalık için yönetimin bir düzenleme yaparak aşılamayı zarurî hale getirmesi mümkündür.

Aşı zarurî olabilir mi

İşveren aşı olmayan çalışanını işten çıkarabilir mi

Aşı zorunluluğunun hukuksal boyutunu genel olarak değerlendirdikten sonra, gündemin en çok konuşulan mevzularından biri olan Patronun aşı olmayan çalışanı işten çıkarabilmesinin mümkün olup olmadığını iş hukuku ve anayasa kapsamında kıymetlendirmek gerekir. Patron, iş yerinde çalışanlarının her türlü güvenliğini sağlamak durumundadır.

 Gerek çalışma şartlarının standartlara uygun olması gerekse iş sıhhati ve güvenliği açısından her tıp tedbirin patron tarafından sağlanması gerekmektedir.   Bu durum anayasanın 56. Hususunda “herkes, sağlıklı ve istikrarlı bir etrafta yaşama hakkına sahiptir” halinde düzenlenmiştir. Covid-19 virüsüne karşı da patron bütün tedbirleri almalı ve aşı için gerekli bütün imkanları çalışanlarına sunmalıdır. Kanun, aldığı bu önlemlere karşın çalışanı aşı olmayı reddeden iş verene iş akdini iş güvenliği nedeniyle feshetme hakkı tanır. Bu fesih geçerli nedene dayalı fesih olarak yapılır. Haklı fesihten farklı olarak kıdem ve ihbar tazminatı üzere haklar çalışana ödenmek zorundadır. Pekala bu durum anayasaya ve insan haklarına uygun mudur? Şahsi fikrim yalnızca aşılanmadığı gerekçesiyle bir kişiyi işten çıkarmak kişilik haklarının zedelenmesine sebebiyet vermektedir. Zira bilindiği üzere TMK husus 23’de “yazılı istek üzerine insan kökenli biyolojik hususların alınması, aşılanması ve nakli mümkündür. Lakin, biyolojik husus verme borcu altına girmiş olandan edimini yerine getirmesi istenemez; maddi ve manevi tazminat isteminde bulunulamaz” denmektedir. Bunun sonucunda da bir kimseyi zorla aşılamak kişilik haklarına taarruz niteliği taşır. Kişilik hakları anayasa ile teminat altına alındığı için de kişinin aşıya zorlanması aksi halde iş akdine son verilmesi Anayasaya terslik teşkil edecektir.

İlginizi Çekebilir;  Tuz

Eğitim hakkına sonlandırma getirilebilir mi?

Konuyu eğitim açısından da kıymetlendirecek olursak aşı olmanın kural haline getirilmesi ile eğitim hakkına bir sonlandırma getirilirse, eğitim hakkının bir kamusal hak olması sebebiyle unsur 45 mucibince anayasayı ihlal sonucu doğuracağı aşikardır. Ayrıyeten bilhassa 18 yaş altı çocuklar için düşük de olsa aşının riskli sonuçları ortaya çıkabileceği göz önüne alındığında beden bütünlükleri tehlike altında olabileceğinden unsur 17 yeterince anayasal hak ihlalinden kelam edilecektir.

Av. Elvan Kılıç

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.